- Հայաստանի Հանրապետության առողջապահական համակարգի զարգացման և կայացման առաջին նախապայմանն այս ոլորտում իրավահավասարության հաստատումն է։ Առողջապահական համակարգի զարգացման համար առաջին հերթին համակարգի պատասխանատուներին և նրանց ընտանիքի անդամներին պետք է արգելվի հետազոտվել և բուժում ստանալ արտերկրում։ Միայն այս պարագայում համակարգի պատասխանատուները կձեռնարկեն բոլոր միջոցները` Հայաստանում առողջապահությունը զարգացած ու հասանելի դարձնելու համար։
- Հույժ կարևոր է ապօրինի կլինիկական փորձարկումներն արգելող օրենսդրական դաշտի ստեղծումը։ ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի պետք է տեղյակ լինի Հայաստանում իրականացվող կլինիկական փորձարկումների բնույթի ու նպատակի մասին։ Պետք է բացառվեն դրամաշնորհային ծրագրերի շրջանակներում իրականացվող ապօրինի կլինիկական փորձարկումները:
- Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծված բոլոր դեղամիջոցները և պատվաստանյութերը պետք է ենթարկվեն մանրամասն փորձաքննության։ Պետք է արգելվի կեղծ դեղամիջոցների մուտքը Հայաստան:
- Հայաստանի Հանրապետությունում պետք է հիմնադրվի հայկական պատվաստանյութերի արտադրության գործարան, ինչի արդունքում կզարգանա գիտությունը, կկանգնի գիտնականների արտագաղթը, քաղաքացին վստահ կլինի պատվաստանյութի որակի ու անվտանգության վրա։ Այսպիսով կվերականգնի քաղաքացու երբեմնի վստահությունը առողջապահական համակարգի նկատմամբ:
- Օրենսդրությամբ պետք է սահմանվի, որ պատվաստանյութերի կիրառումը պետք է լինի ԿԱՄԱՎՈՐ:
- Պետք է վերանայվեն կորոնավիրուսային հիվանդության բուժման բոլոր ուղեցույցերը, կազմակերպվեն այս հիվանդության արդյունքում մահացած անձանց դիահերձումներ, հիվանդության առաջացրած խնդիրների բացահայտում, բուժման արդյունավետ միջոցների մշակում և ներդրում` անհետաձգելի ռեժիմով։
- Անհրաժեշտ է ձեռնարկել միջոցառումներ` անպտղության պատճառները պարզելու համար։ Կարևոր է շեշտը դնել անպտղության կանխարգելման ու բուժման ծրագրերի իրականացման վրա:
- Անհրաժեշտ է վերացնել ուռուցք-առաջացնող բոլոր պատճառները` բարձր ճառագայթային ֆոնը, անորակ ու կասկածելի սնունդը, վնասակար սովորությունների տարածվածությունը, սննդի, ջրի, օդի և հողի աղտոտվածությունը, սթրեսը և այլն։ Ուռուցքով տառապող հիվանդների բուժումը պետք է շարունակի մնալ պետության լիակատար հոգածության ներքո։ Հայաստանի Հանրապետությունում մինչ օրս չբուժվող բոլոր տեսակի ուռուցքային հիվանդություններով հիվանդները ոչ թե պետք է ուղղորդվեն արտերկիր, այլ պետք է կազմակերպվի տեղում նրանց բուժումը` այդ թվում նաև Սփյուռքում բնակվող հայ մասնագետների կամ օտարազգի մասնագետների կողմից։ Պետության հոգածության ներքո պետք է լինի հատկապես մանկական ուռուցքաբանության ոլորտը։
- Նախկինում նախատեսված բոլոր սքրինինգային ծրագրերը պետք է կյանքի կոչվեն:
- Անհրաժեշտ է իրականացնել առողջապահական համակարգի համաչափ զարգացում ՀՀ ողջ տարածքում։ ՀՀ մարզերում աշխատող բժիշկներին պետք է վարձատրել շուրջ 30%-ով ավելի, քան մայրաքաղաքում, նրանց տալ մի շարք արտոնություններ` դեպի մարզեր բժշկական կադրերի հոսք ապահովելու համար:
- Անհրաժեշտ է ներդնել համատարած ապահովագրական համակարգ:
- Պետք է առաջնահերթություն տրվի սահմանադրական այն նորմին, ըստ որի յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի ստանալու մասնագիտական օգնություն, հարգալից վերաբերմունք բուժանձնակազմի կողմից։
- Ուսումնասիրվելու են առողջապահական համակարգի բյուջեի ծախսի ուղղությունները և դրանց տրվելու է անաչառ, բազմակողմանի, հիմնավորված և վերջնական գնահատական։
- Բյուջեից ցանկացած քանակի գողությունը, մսխումը յուրացումը պատժվելու է օրենքի ողջ խստությամբ։
«Հայոց Հայրենիք» կուսակցություն
«Հայաստան» դաշինք
Առողջապահություն
- Առաջնահերթ կերպով կանգնեցվելու է համավարակի մահաբեր թափանիվը՝ բնակչությանն ապահովելով անհրաժեշտ քանակի եւ որակի պատվաստանյութով։ Կստեղծվեն հիվանդանոցային բավարար պայմաններ, էապես կխրախուսվեն համավարակի դեմ պայքարում աշխատող մասնագետներն ու ծառայությունները:
- Մշակվելու է առողջապահության համակարգի զարգացման նոր ռազմավարությունը՝ ինչպես մոտակա տարիների, այնպես նաեւ երկարատեւ ժամանակահատվածի համար։ Առաջնահերթ ուշադրություն է դարձվելու բժիշկների եւ բուժաշխատողների մասնագիտական, իրավական եւ սոցիալական պաշտպանվածությանը։
- Մեկ տարվա ընթացքում մշակվելու եւ ներդրվելու են, ինչպես նաեւ էլեկտրո նային առողջապահության համակարգի միջոցով վերահսկվելու են ամենատարածված 100 հիվանդությունների կլինիկական ուղեցույցներն ու գործելակարգերը։ Արդյունքում կունենանք հնարավորինս ստանդարտացված, ապացույցների վրա հիմնված, լայն կիրառություն ունեցող բուժման չափորոշիչներ։ Առողջապահական ապահովագրությունը առավել մատչելի եւ լայն ընգրկվածություն ձեռք կբերի։
- Գործադրվելու է «Ոչ մի քաղաքացի՝ առանց պատշաճ բուժման հնարավորության» սկզբունքը։ Ապահովվելու է բնակչության համար փաստացի անվճար առողջապահություն նվազագույն բազային փաթեթի հիման վրա: Առողջական խնդիները չպետք է պատճառ դառնան քաղաքացիների աղքատացման կամ նրանց սոցիալական վիճակի վատթարացման։ Կլուծվի սոցիալապես խոցելի խմբերի առողջապահական ծառայություններից լիարժեք հասանելիության հարցը։
- Յուրաքանչյուր մարզում լինելու է առնվազն մեկ բուժհաստատություն, որը տեխնիկական եւ մասնագիտական հագեցվածությամբ, ծառայությունների շրջանակովեւորակով չի զիջելու մայրաքաղաքի բժշկական կենտրոններին։
- Խրախուսվելու է փորձառու բժիշկների եւ երիտասարդ մասնագետների գործունեությունը մարզերում:
Առողջապահություն
«Հայոց Հայրենիք» կուսակցություն
- Հայաստանի Հանրապետության առողջապահական համակարգի զարգացման և կայացման առաջին նախապայմանն այս ոլորտում իրավահավասարության հաստատումն է։ Առողջապահական համակարգի զարգացման համար առաջին հերթին համակարգի պատասխանատուներին և նրանց ընտանիքի անդամներին պետք է արգելվի հետազոտվել և բուժում ստանալ արտերկրում։ Միայն այս պարագայում համակարգի պատասխանատուները կձեռնարկեն բոլոր միջոցները` Հայաստանում առողջապահությունը զարգացած ու հասանելի դարձնելու համար։
- Հույժ կարևոր է ապօրինի կլինիկական փորձարկումներն արգելող օրենսդրական դաշտի ստեղծումը։ ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի պետք է տեղյակ լինի Հայաստանում իրականացվող կլինիկական փորձարկումների բնույթի ու նպատակի մասին։ Պետք է բացառվեն դրամաշնորհային ծրագրերի շրջանակներում իրականացվող ապօրինի կլինիկական փորձարկումները:
- Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծված բոլոր դեղամիջոցները և պատվաստանյութերը պետք է ենթարկվեն մանրամասն փորձաքննության։ Պետք է արգելվի կեղծ դեղամիջոցների մուտքը Հայաստան:
- Հայաստանի Հանրապետությունում պետք է հիմնադրվի հայկական պատվաստանյութերի արտադրության գործարան, ինչի արդունքում կզարգանա գիտությունը, կկանգնի գիտնականների արտագաղթը, քաղաքացին վստահ կլինի պատվաստանյութի որակի ու անվտանգության վրա։ Այսպիսով կվերականգնի քաղաքացու երբեմնի վստահությունը առողջապահական համակարգի նկատմամբ:
- Օրենսդրությամբ պետք է սահմանվի, որ պատվաստանյութերի կիրառումը պետք է լինի ԿԱՄԱՎՈՐ:
- Պետք է վերանայվեն կորոնավիրուսային հիվանդության բուժման բոլոր ուղեցույցերը, կազմակերպվեն այս հիվանդության արդյունքում մահացած անձանց դիահերձումներ, հիվանդության առաջացրած խնդիրների բացահայտում, բուժման արդյունավետ միջոցների մշակում և ներդրում` անհետաձգելի ռեժիմով։
- Անհրաժեշտ է ձեռնարկել միջոցառումներ` անպտղության պատճառները պարզելու համար։ Կարևոր է շեշտը դնել անպտղության կանխարգելման ու բուժման ծրագրերի իրականացման վրա:
- Անհրաժեշտ է վերացնել ուռուցք-առաջացնող բոլոր պատճառները` բարձր ճառագայթային ֆոնը, անորակ ու կասկածելի սնունդը, վնասակար սովորությունների տարածվածությունը, սննդի, ջրի, օդի և հողի աղտոտվածությունը, սթրեսը և այլն։ Ուռուցքով տառապող հիվանդների բուժումը պետք է շարունակի մնալ պետության լիակատար հոգածության ներքո։ Հայաստանի Հանրապետությունում մինչ օրս չբուժվող բոլոր տեսակի ուռուցքային հիվանդություններով հիվանդները ոչ թե պետք է ուղղորդվեն արտերկիր, այլ պետք է կազմակերպվի տեղում նրանց բուժումը` այդ թվում նաև Սփյուռքում բնակվող հայ մասնագետների կամ օտարազգի մասնագետների կողմից։ Պետության հոգածության ներքո պետք է լինի հատկապես մանկական ուռուցքաբանության ոլորտը։
- Նախկինում նախատեսված բոլոր սքրինինգային ծրագրերը պետք է կյանքի կոչվեն:
- Անհրաժեշտ է իրականացնել առողջապահական համակարգի համաչափ զարգացում ՀՀ ողջ տարածքում։ ՀՀ մարզերում աշխատող բժիշկներին պետք է վարձատրել շուրջ 30%-ով ավելի, քան մայրաքաղաքում, նրանց տալ մի շարք արտոնություններ` դեպի մարզեր բժշկական կադրերի հոսք ապահովելու համար:
- Անհրաժեշտ է ներդնել համատարած ապահովագրական համակարգ:
- Պետք է առաջնահերթություն տրվի սահմանադրական այն նորմին, ըստ որի յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի ստանալու մասնագիտական օգնություն, հարգալից վերաբերմունք բուժանձնակազմի կողմից։
- Ուսումնասիրվելու են առողջապահական համակարգի բյուջեի ծախսի ուղղությունները և դրանց տրվելու է անաչառ, բազմակողմանի, հիմնավորված և վերջնական գնահատական։
- Բյուջեից ցանկացած քանակի գողությունը, մսխումը յուրացումը պատժվելու է օրենքի ողջ խստությամբ։
«Հայաստան» դաշինք
- Առաջնահերթ կերպով կանգնեցվելու է համավարակի մահաբեր թափանիվը՝ բնակչությանն ապահովելով անհրաժեշտ քանակի եւ որակի պատվաստանյութով։ Կստեղծվեն հիվանդանոցային բավարար պայմաններ, էապես կխրախուսվեն համավարակի դեմ պայքարում աշխատող մասնագետներն ու ծառայությունները:
- Մշակվելու է առողջապահության համակարգի զարգացման նոր ռազմավարությունը՝ ինչպես մոտակա տարիների, այնպես նաեւ երկարատեւ ժամանակահատվածի համար։ Առաջնահերթ ուշադրություն է դարձվելու բժիշկների եւ բուժաշխատողների մասնագիտական, իրավական եւ սոցիալական պաշտպանվածությանը։
- Մեկ տարվա ընթացքում մշակվելու եւ ներդրվելու են, ինչպես նաեւ էլեկտրո նային առողջապահության համակարգի միջոցով վերահսկվելու են ամենատարածված 100 հիվանդությունների կլինիկական ուղեցույցներն ու գործելակարգերը։ Արդյունքում կունենանք հնարավորինս ստանդարտացված, ապացույցների վրա հիմնված, լայն կիրառություն ունեցող բուժման չափորոշիչներ։ Առողջապահական ապահովագրությունը առավել մատչելի եւ լայն ընգրկվածություն ձեռք կբերի։
- Գործադրվելու է «Ոչ մի քաղաքացի՝ առանց պատշաճ բուժման հնարավորության» սկզբունքը։ Ապահովվելու է բնակչության համար փաստացի անվճար առողջապահություն նվազագույն բազային փաթեթի հիման վրա: Առողջական խնդիները չպետք է պատճառ դառնան քաղաքացիների աղքատացման կամ նրանց սոցիալական վիճակի վատթարացման։ Կլուծվի սոցիալապես խոցելի խմբերի առողջապահական ծառայություններից լիարժեք հասանելիության հարցը։
- Յուրաքանչյուր մարզում լինելու է առնվազն մեկ բուժհաստատություն, որը տեխնիկական եւ մասնագիտական հագեցվածությամբ, ծառայությունների շրջանակովեւորակով չի զիջելու մայրաքաղաքի բժշկական կենտրոններին։
- Խրախուսվելու է փորձառու բժիշկների եւ երիտասարդ մասնագետների գործունեությունը մարզերում: