- Չեզոքացնել անվտանգային, ներքաղաքական ճգնաժամերը՝ որպես սոցիալ տնտեսական ճգնաժամի հիմնական գործոններ և կարճաժամկետ միջոցառումներով խթանել տնտեսությանը:
- Խթանելու ենք պահանջարկը, գերխնդիր ենք դնելու ներքին ներդրումների ներգրավումը և այդ նպատակի համար առնվազն երեք տարով էականորեն ազատականացնելու ենք թույլտվությունների և ստուգումների դաշտը, արագացնելով բիզնես գործընթացները, առաջնահերթությունը տալու ենք կապիտալ ծախսերի իրականացմանը՝ օգտվելով նաև գործընկեր պետությունների աջակցության առաջարկներից:
- Հաշվի առնելով գնաճի միտումները հատկապես սննդամթերքի շուկայում՝ պետությունը պետք է վերահսկողության և հակազդման ողջ գործիքակազմով բացառի գնաճի այն դրսևորումները, որոնք արհեստական բնույթ ունեն:
- Մենք լուրջ խնդիր ենք համարում բնակարանային ապահովմանն ուղղված ծրագրից հրաժարման կառավարության մտադրությունը: Այս ծրագիրն ունի երկակի նշանակություն՝ մի կողմից այն կխթանի շինարարությունը, իսկ մյուս կողմից միակ իրական հնարավորությունն է երիտասարդ ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու և ծնելիությունը բարձրացնելու ուղղությամբ: Կարճ ժամանակամիջոցում անհրաժեշտ է նաև ժամանակակից շինարարական տեխնոլոգիաներով լուծել պատերազմի հետևանքով անօթևան դարձած ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու խնդիրը, պետական և օտարերկրյա մարդասիրական աջակցությամբ հնարավորինս բնականոն կյանքի վերադարձնել վիրավորում ստացած զինծառայողներին:
- Հայաստանը պետք է կարողանա շատ շուտով հայտարարել իր՝ «Կորոնավիրուսից ազատ երկիր» լինելու մասին և վերականգնել սպասարկման ոլորտի բնականոն կենսագործունեությունն ու զբոսաշրջային ոլորտից եկող եկամուտները:
- Օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման նպատակով նախատեսում ենք մեզ համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող նախագծեր կազմել և բանակցել գործընկեր պետությունների և մասնավոր ընկերությունների հետ։
- Ներքին ներդրումների համար, հաշվի առնելով դրանցից յուրաքանչյուրի հավանական ծավալները, անհրաժեշտ ենք համարում խթանել բաց բաժնետիրական ընկերությունների ոլորտի զարգացումը և պարզեցնել բիզնեսի հիմնադրման և վարման գործընթացները:
- Հնարավորինս խուսափելով արտադրության միջոցների հարկումից՝ հնարավորինս շեշտադրելու ենք փայաբաժինների, խնայողությունների և շքեղությունների հարկումը:
«Քաղաքացու Որոշում» սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
«Հայաստան» դաշինք
Տնտեսական քաղաքականություն
- Անմիջապես կիրականացվեն հակաճգնաժամային նախաձեռնություններ՝ սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը կայունացնելու, գնաճը զսպելու, գործա զրկության եւ աղքատության աճը, պետական միջոցների փոշիացումը եւ բանկային համակարգի հնարավորճգնաժամը կանխելու ուղղություններով։
- Որպես հնարավորություն դիտարկվելու է Եվրոպայից ուղեւորներին ասիական երկրներ, օրինակ՝ Հնդկաստան, Չինաստան եւ հակառակ ուղղությամբ տարանցումների համար Հայաստանը տարածաշրջանային օդային հանգույցի վերածելու հեռանկարը։ Հայաստանը կարող է դառնալ արաբական ավիաընկերությունների կողմից դեպի երրորդ երկրներ թռիչքների համար կարեւոր հենակետ։ Ակտիվորեն կօգտագործվեն բոլոր հնարավորությունները եւ ԵՄ-ի հետ վերջնականապես կվավերացվի օդային փոխադրումների մասին համաձայնագիրը։ Ուսումնասիրելու ենք ազգային փոխադրող ունենալու հարցը։
- Ինտենսիվորեն կխթանենք արաբական երկրների հետ ակտիվ առեւտրա տնտեսական հարաբերությունները՝ ԱՄԷ, Կատար, Քուվեյթ, ինչպես նաեւ՝ Եգիպտոս, Սիրիա, Իրաք։
- Տնտեսական հարաբերությունների եւ մրցակցության ոլորտում առավե լագույնս կպահպանվեն խաղի արդար, թափանցիկ կանոններ եւ հավասար հնարավորություններ։
- Ընդունելու ենք ներդրումների խրախուսման եւ ներդրողների պաշտպանության ժամանակակից կառուցակարգեր: Նշանակետն է՝ առաջին տարում ապահովել առնվազն 500 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրում, իսկ 5 տարում ընդհանուր ծավալը հասցնել առնվազն 3 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի:
- Օտարերկրյա ներդրումները խթանելու նպատակով առաջին հերթին կընդունվի նոր օրենք, որով էապես կուժեղացվեն օտարերկրյա ներդրումների երաշխիքները եւ պաշտպանության մեխանիզմները: Կբացառվեն, վերջին տարիներին արատավոր պրակտիկա դարձած ճնշումները օտարերկրյ ներդրողների վրա:
- Կսահմանվեն եւ կհստակեցվեն ներդրումային ծրագրերի առաջմղման եւ աջակցության մեխանիզմները։ Այս նպատակով կսկսի աշխատել մեկ պատուհանի սկզբունքով արդյունավետ գործող օտարերկրյա ներդրումների խթանման կառույցը։ Կակտիվացվի եւ կուժեղացվի ՓՄՁ զարգացման եւ աջակցության կենտրոնի գործունեությունը` վերականգնվելու են եւ ակտի վացվելու են մարզային կառույցները:
- Պետության կողմից իրականացվող ներդրումային ծրագրերում լայնորեն կկիրառվեն Պետություն-մասնավոր գործակցության (ՊՄԳ) մեխանիզմները, միաժամանակ կկատարելագործվի ՊՄԳ օրենսդրական դաշտը։
- Զարգացնելու ենք կապիտալի շուկան: Առանձնահատուկ կարեւորելու ենք կորպորատիվ կառավարման լավագույն փորձի ներդրումը, արժեթղթերի շուկայի գործիքների լայն կիրառությունը եւ միջազգային շուկաներին արդյունավետ ինտեգրումը: Իրականացնելու ենք փոքր բաժնետերերի իրավունքների պաշտպանության օրենսդրական եւ իրավակիրառական բարեփոխումներ:
- Ողջ երկրով մեկ ձեռնամուխ ենք լինելու շինարարության, գյուղատնտե սության եւ թեթեւ արդյունաբերության ոլորտներում լայնածավալ ներդրումների իրականացմանն ու նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, հատկապես նոր ներդրումային ծրագրերին՝ ուղղված այդ ճյուղերի տարածաշրջանային (առաջին հերթին Եվրասիական տնտեսական միություն եւ Ծոցի երկրներ) արժեշղթաներին ինտեգրմանը։
- Հայաստանում պետք է անառարկելիորեն հարգվեն մտավոր սեփակա նության եւ հեղինակային իրավունքները, պատենտները եւ այլն: Հայաստանի որակի ենթակառուցվածքները լինելու են մրցունակ եւ ճանաչելի՝ ապահովելով փորձաքննությունների եւ ստուգման լաբորատորիաների ու կենտրոնների արդյունավետ աշխատանքը:
- Վերացվելու են ՓՄՁ զարգացման համար առկա խոչընդոտները. մասնավորապես, բարձրացվելու է առեւտրի, ծառայությունների եւ արտա դրության ոլորտի համար՝ ՓՄՁ «Շրջանառության հարկի» շեմը, այնուհետեւ անցնելու ենք ՓՄՁ-ների համար մեկ հարկատեսակի (օրինակ՝ միայն շրջանառության հարկի կամ հաստատագրված վճարների) սահմանմանը։
- Չխախտելով պետական գնումների մրցույթների գործընթացում ՀՀ ստանձնած միջազգային պարտավորությունները՝ նախապատվությունը տրվելու է հայկական արտադրության ապրանքներին, հատկապես՝ ռազմավարական եւ անվտանգային նշանակություն ունեցող ոլորտներում։
- Ստեղծվելու են բարենպաստ պայմաններ ընտանեկան միկրոբիզնեսի համար:
- Գործադրվելու են լայն մասնակցային տնտեսական եւ սոցիալական ձեռներեցությանն ուղղված քաղաքականություններ:
- Օտարերկրյա ներդրումները խթանելու նպատակով առաջին հերթին կընդունվի նոր օրենք, որով էապես կուժեղացվեն օտարերկրյա ներդրումների երաշխիքները եւ պաշտպանության մեխանիզմները: Կբացառվեն, վերջին տարիներին արատավոր պրակտիկա դարձած ճնշումները օտարերկրյա
- ներդրողների վրա:
- Կսահմանվեն եւ կհստակեցվեն ներդրումային ծրագրերի առաջմղման եւ աջակցության մեխանիզմները։ Այս նպատակով կսկսի աշխատել մեկ պատուհանի սկզբունքով արդյունավետ գործող օտարերկրյա ներդրումների խթանման կառույցը։ Կակտիվացվի եւ կուժեղացվի ՓՄՁ զարգացման եւ աջակցության կենտրոնի գործունեությունը` վերականգնվելու են եւ ակտի վացվելու են մարզային կառույցները:
- Պետության կողմից իրականացվող ներդրումային ծրագրերում լայնորեն կկիրառվեն Պետություն-մասնավոր գործակցության (ՊՄԳ) մեխանիզմները, միաժամանակ կկատարելագործվի ՊՄԳօրենսդրական դաշտը։
- Ողջ երկրով մեկ ձեռնամուխ ենք լինելու շինարարության, գյուղատնտե սության եւ թեթեւ արդյունաբերության ոլորտներում լայնածավալ ներդրումների իրականացմանն ու նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, հատկապես նոր ներդրումային ծրագրերին՝ ուղղված այդ ճյուղերի տարածաշրջանային (առաջին հերթին Եվրասիական տնտեսական միություն եւ Ծոցի երկրներ) արժեշղթաներին ինտեգրմանը։
- Հայաստանում պետք է անառարկելիորեն հարգվեն մտավոր սեփակա նության եւ հեղինակային իրավունքները, պատենտները եւ այլն: Հայաստանի որակի ենթակառուցվածքները լինելու են մրցունակ եւ ճանաչելի՝ ապահովելով
- «Արտադրված է Հայաստանում» կարգախոսը դարձնելու ենք ճանաչելի ության եւ որակի գրավական։ Հայաստանը պետք է տարածաշրջանում եւ աշխարհում դիրքավորվի որպես երկիր, որն արտադրում է բարձրորակ եւ պահանջված արտադրանք։ «Արտադրված է Հայաստանում» պիտակը պետք է ասոցացվի որակյալ, օգտակար, անվտանգ եւ մատչելի հասկացությունների հետ։
- Արմատապես բարեփոխելու ենք արտադրվող ապրանքների որակի եւ դրա հավաստագրման պետական վերահսկողության համակարգը։
- Արդիականացնելու ենք անասնաբուժության ողջհամակարգը։
- Պետությունը, մասնավոր ընկերությունների հետ համագործակցությամբ, պետք է մեր արտադրանքն ավանդական շուկաներում գովազդելու եւ նոր շուկաներ որոնելու հատուկ արշավ նախաձեռնի։ Մեզ համար նոր շուկաներն են Ծոցի երկրները, Չինաստանը, Աֆրիկայի երկրները, աստիճանաբար նաեւ՝ ԵՄ-ը:
- Պետք է ստեղծվեն Հայաստանից մեկ միասնական հովանոցային բրենդի ներքո ապրանքների (օրինակ՝ խմելու ջուր, հյութեր, մրգեր ու բանջարեղեն, հատապտուղներ, վերամշակված գյուղմթերքի արտահանման միասնական լոգիստիկ կենտրոններ։ Սա կապահովի որակի եւ բնույթի առումով միանման արտադրանքի անհրաժեշտ քանակի առկայություն։
- Նոր մեխանիզմներ կսետղծվեն Հայաստանում արտահանման ուղղվածու թյուն ունեցող արտադրանքի ապահովագրության համար։
- Կգործադրվեն Հայաստանում արտադրված ապրանքների առաջմղման գործում սփյուռքի հնարավորությունները, օրինակ՝ այդ գործում հայկական ծագում ունեցող հայտնիների օգնությունը։
- Մենք կարող ենք համարձակորեն մտածել նաեւ Հայաստանից ռազմա տեխնիկական բնույթի արտադրանքի արտահանման մասին։
- Նախաձեռնելու ենք քայլեր, որ թույլ կտան ընդարձակել որոշ ավանդական ապրանքների, օրինակ՝ գորգերի արտադրությունը եւ խրախուսել ապրանքների նոր տեսակների արտադրանքը։ Հեռանկարային է համարվում օրգանիկ գյուղատնտեսական ապրանքների արտադրության ընդարձակումը:
- Զարգացնելու ենք կապիտալի շուկան: Առանձնահատուկ կարեւորելու ենք կորպորատիվ կառավարման լավագույն փորձի ներդրումը, արժեթղթերի շուկայի գործիքների լայն կիրառությունը եւ միջազգային շուկաներին արդյունավետ ինտեգրումը: Իրականացնելու ենք փոքր բաժնետերերի իրավունքների պաշտպանության օրենսդրական եւ իրավակիրառական բարեփոխումներ:
- Հայաստանը կարող է դառնալ կոմունիկացիաների հատման տարածաշրջանային կենտրոն, տարանցիկ երկիր, որը կկապի Սեւ ծովի եւ Պարսից ծոցի երկրները, ինչպես նաեւ՝ վերականգնվող նոր Մետաքսի ճանապարհը։
- Զարգացման այս փուլում գլխավոր ձեռքբերումներից մեկը կլինի Հայաստանի վերածումը տարանցիկ երկրի: Հյուսիս-հարավ կոմունիկացիոն միջանցքի մաս դառնալու հնարավորություն կա՝ նկատի առնելով նաեւ այն հանգամանքը, որ այդ հայեցակարգն ինտենսիվորեն առաջ են մղում մեր բարեկամ երկրները եւ ռազմավարական գործընկերները։
Տնտեսական քաղաքականություն
«Քաղաքացու Որոշում» սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
- Չեզոքացնել անվտանգային, ներքաղաքական ճգնաժամերը՝ որպես սոցիալ տնտեսական ճգնաժամի հիմնական գործոններ և կարճաժամկետ միջոցառումներով խթանել տնտեսությանը:
- Խթանելու ենք պահանջարկը, գերխնդիր ենք դնելու ներքին ներդրումների ներգրավումը և այդ նպատակի համար առնվազն երեք տարով էականորեն ազատականացնելու ենք թույլտվությունների և ստուգումների դաշտը, արագացնելով բիզնես գործընթացները, առաջնահերթությունը տալու ենք կապիտալ ծախսերի իրականացմանը՝ օգտվելով նաև գործընկեր պետությունների աջակցության առաջարկներից:
- Հաշվի առնելով գնաճի միտումները հատկապես սննդամթերքի շուկայում՝ պետությունը պետք է վերահսկողության և հակազդման ողջ գործիքակազմով բացառի գնաճի այն դրսևորումները, որոնք արհեստական բնույթ ունեն:
- Մենք լուրջ խնդիր ենք համարում բնակարանային ապահովմանն ուղղված ծրագրից հրաժարման կառավարության մտադրությունը: Այս ծրագիրն ունի երկակի նշանակություն՝ մի կողմից այն կխթանի շինարարությունը, իսկ մյուս կողմից միակ իրական հնարավորությունն է երիտասարդ ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու և ծնելիությունը բարձրացնելու ուղղությամբ: Կարճ ժամանակամիջոցում անհրաժեշտ է նաև ժամանակակից շինարարական տեխնոլոգիաներով լուծել պատերազմի հետևանքով անօթևան դարձած ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու խնդիրը, պետական և օտարերկրյա մարդասիրական աջակցությամբ հնարավորինս բնականոն կյանքի վերադարձնել վիրավորում ստացած զինծառայողներին:
- Հայաստանը պետք է կարողանա շատ շուտով հայտարարել իր՝ «Կորոնավիրուսից ազատ երկիր» լինելու մասին և վերականգնել սպասարկման ոլորտի բնականոն կենսագործունեությունն ու զբոսաշրջային ոլորտից եկող եկամուտները:
- Օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման նպատակով նախատեսում ենք մեզ համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող նախագծեր կազմել և բանակցել գործընկեր պետությունների և մասնավոր ընկերությունների հետ։
- Ներքին ներդրումների համար, հաշվի առնելով դրանցից յուրաքանչյուրի հավանական ծավալները, անհրաժեշտ ենք համարում խթանել բաց բաժնետիրական ընկերությունների ոլորտի զարգացումը և պարզեցնել բիզնեսի հիմնադրման և վարման գործընթացները:
- Հնարավորինս խուսափելով արտադրության միջոցների հարկումից՝ հնարավորինս շեշտադրելու ենք փայաբաժինների, խնայողությունների և շքեղությունների հարկումը:
«Հայաստան» դաշինք
- Անմիջապես կիրականացվեն հակաճգնաժամային նախաձեռնություններ՝ սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը կայունացնելու, գնաճը զսպելու, գործա զրկության եւ աղքատության աճը, պետական միջոցների փոշիացումը եւ բանկային համակարգի հնարավորճգնաժամը կանխելու ուղղություններով։
- Որպես հնարավորություն դիտարկվելու է Եվրոպայից ուղեւորներին ասիական երկրներ, օրինակ՝ Հնդկաստան, Չինաստան եւ հակառակ ուղղությամբ տարանցումների համար Հայաստանը տարածաշրջանային օդային հանգույցի վերածելու հեռանկարը։ Հայաստանը կարող է դառնալ արաբական ավիաընկերությունների կողմից դեպի երրորդ երկրներ թռիչքների համար կարեւոր հենակետ։ Ակտիվորեն կօգտագործվեն բոլոր հնարավորությունները եւ ԵՄ-ի հետ վերջնականապես կվավերացվի օդային փոխադրումների մասին համաձայնագիրը։ Ուսումնասիրելու ենք ազգային փոխադրող ունենալու հարցը։
- Ինտենսիվորեն կխթանենք արաբական երկրների հետ ակտիվ առեւտրա տնտեսական հարաբերությունները՝ ԱՄԷ, Կատար, Քուվեյթ, ինչպես նաեւ՝ Եգիպտոս, Սիրիա, Իրաք։
- Տնտեսական հարաբերությունների եւ մրցակցության ոլորտում առավե լագույնս կպահպանվեն խաղի արդար, թափանցիկ կանոններ եւ հավասար հնարավորություններ։
- Ընդունելու ենք ներդրումների խրախուսման եւ ներդրողների պաշտպանության ժամանակակից կառուցակարգեր: Նշանակետն է՝ առաջին տարում ապահովել առնվազն 500 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրում, իսկ 5 տարում ընդհանուր ծավալը հասցնել առնվազն 3 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի:
- Օտարերկրյա ներդրումները խթանելու նպատակով առաջին հերթին կընդունվի նոր օրենք, որով էապես կուժեղացվեն օտարերկրյա ներդրումների երաշխիքները եւ պաշտպանության մեխանիզմները: Կբացառվեն, վերջին տարիներին արատավոր պրակտիկա դարձած ճնշումները օտարերկրյ ներդրողների վրա:
- Կսահմանվեն եւ կհստակեցվեն ներդրումային ծրագրերի առաջմղման եւ աջակցության մեխանիզմները։ Այս նպատակով կսկսի աշխատել մեկ պատուհանի սկզբունքով արդյունավետ գործող օտարերկրյա ներդրումների խթանման կառույցը։ Կակտիվացվի եւ կուժեղացվի ՓՄՁ զարգացման եւ աջակցության կենտրոնի գործունեությունը` վերականգնվելու են եւ ակտի վացվելու են մարզային կառույցները:
- Պետության կողմից իրականացվող ներդրումային ծրագրերում լայնորեն կկիրառվեն Պետություն-մասնավոր գործակցության (ՊՄԳ) մեխանիզմները, միաժամանակ կկատարելագործվի ՊՄԳ օրենսդրական դաշտը։
- Զարգացնելու ենք կապիտալի շուկան: Առանձնահատուկ կարեւորելու ենք կորպորատիվ կառավարման լավագույն փորձի ներդրումը, արժեթղթերի շուկայի գործիքների լայն կիրառությունը եւ միջազգային շուկաներին արդյունավետ ինտեգրումը: Իրականացնելու ենք փոքր բաժնետերերի իրավունքների պաշտպանության օրենսդրական եւ իրավակիրառական բարեփոխումներ:
- Ողջ երկրով մեկ ձեռնամուխ ենք լինելու շինարարության, գյուղատնտե սության եւ թեթեւ արդյունաբերության ոլորտներում լայնածավալ ներդրումների իրականացմանն ու նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, հատկապես նոր ներդրումային ծրագրերին՝ ուղղված այդ ճյուղերի տարածաշրջանային (առաջին հերթին Եվրասիական տնտեսական միություն եւ Ծոցի երկրներ) արժեշղթաներին ինտեգրմանը։
- Հայաստանում պետք է անառարկելիորեն հարգվեն մտավոր սեփակա նության եւ հեղինակային իրավունքները, պատենտները եւ այլն: Հայաստանի որակի ենթակառուցվածքները լինելու են մրցունակ եւ ճանաչելի՝ ապահովելով փորձաքննությունների եւ ստուգման լաբորատորիաների ու կենտրոնների արդյունավետ աշխատանքը:
- Վերացվելու են ՓՄՁ զարգացման համար առկա խոչընդոտները. մասնավորապես, բարձրացվելու է առեւտրի, ծառայությունների եւ արտա դրության ոլորտի համար՝ ՓՄՁ «Շրջանառության հարկի» շեմը, այնուհետեւ անցնելու ենք ՓՄՁ-ների համար մեկ հարկատեսակի (օրինակ՝ միայն շրջանառության հարկի կամ հաստատագրված վճարների) սահմանմանը։
- Չխախտելով պետական գնումների մրցույթների գործընթացում ՀՀ ստանձնած միջազգային պարտավորությունները՝ նախապատվությունը տրվելու է հայկական արտադրության ապրանքներին, հատկապես՝ ռազմավարական եւ անվտանգային նշանակություն ունեցող ոլորտներում։
- Ստեղծվելու են բարենպաստ պայմաններ ընտանեկան միկրոբիզնեսի համար:
- Գործադրվելու են լայն մասնակցային տնտեսական եւ սոցիալական ձեռներեցությանն ուղղված քաղաքականություններ:
- Օտարերկրյա ներդրումները խթանելու նպատակով առաջին հերթին կընդունվի նոր օրենք, որով էապես կուժեղացվեն օտարերկրյա ներդրումների երաշխիքները եւ պաշտպանության մեխանիզմները: Կբացառվեն, վերջին տարիներին արատավոր պրակտիկա դարձած ճնշումները օտարերկրյա
- ներդրողների վրա:
- Կսահմանվեն եւ կհստակեցվեն ներդրումային ծրագրերի առաջմղման եւ աջակցության մեխանիզմները։ Այս նպատակով կսկսի աշխատել մեկ պատուհանի սկզբունքով արդյունավետ գործող օտարերկրյա ներդրումների խթանման կառույցը։ Կակտիվացվի եւ կուժեղացվի ՓՄՁ զարգացման եւ աջակցության կենտրոնի գործունեությունը` վերականգնվելու են եւ ակտի վացվելու են մարզային կառույցները:
- Պետության կողմից իրականացվող ներդրումային ծրագրերում լայնորեն կկիրառվեն Պետություն-մասնավոր գործակցության (ՊՄԳ) մեխանիզմները, միաժամանակ կկատարելագործվի ՊՄԳօրենսդրական դաշտը։
- Ողջ երկրով մեկ ձեռնամուխ ենք լինելու շինարարության, գյուղատնտե սության եւ թեթեւ արդյունաբերության ոլորտներում լայնածավալ ներդրումների իրականացմանն ու նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, հատկապես նոր ներդրումային ծրագրերին՝ ուղղված այդ ճյուղերի տարածաշրջանային (առաջին հերթին Եվրասիական տնտեսական միություն եւ Ծոցի երկրներ) արժեշղթաներին ինտեգրմանը։
- Հայաստանում պետք է անառարկելիորեն հարգվեն մտավոր սեփակա նության եւ հեղինակային իրավունքները, պատենտները եւ այլն: Հայաստանի որակի ենթակառուցվածքները լինելու են մրցունակ եւ ճանաչելի՝ ապահովելով
- «Արտադրված է Հայաստանում» կարգախոսը դարձնելու ենք ճանաչելի ության եւ որակի գրավական։ Հայաստանը պետք է տարածաշրջանում եւ աշխարհում դիրքավորվի որպես երկիր, որն արտադրում է բարձրորակ եւ պահանջված արտադրանք։ «Արտադրված է Հայաստանում» պիտակը պետք է ասոցացվի որակյալ, օգտակար, անվտանգ եւ մատչելի հասկացությունների հետ։
- Արմատապես բարեփոխելու ենք արտադրվող ապրանքների որակի եւ դրա հավաստագրման պետական վերահսկողության համակարգը։
- Արդիականացնելու ենք անասնաբուժության ողջհամակարգը։
- Պետությունը, մասնավոր ընկերությունների հետ համագործակցությամբ, պետք է մեր արտադրանքն ավանդական շուկաներում գովազդելու եւ նոր շուկաներ որոնելու հատուկ արշավ նախաձեռնի։ Մեզ համար նոր շուկաներն են Ծոցի երկրները, Չինաստանը, Աֆրիկայի երկրները, աստիճանաբար նաեւ՝ ԵՄ-ը:
- Պետք է ստեղծվեն Հայաստանից մեկ միասնական հովանոցային բրենդի ներքո ապրանքների (օրինակ՝ խմելու ջուր, հյութեր, մրգեր ու բանջարեղեն, հատապտուղներ, վերամշակված գյուղմթերքի արտահանման միասնական լոգիստիկ կենտրոններ։ Սա կապահովի որակի եւ բնույթի առումով միանման արտադրանքի անհրաժեշտ քանակի առկայություն։
- Նոր մեխանիզմներ կսետղծվեն Հայաստանում արտահանման ուղղվածու թյուն ունեցող արտադրանքի ապահովագրության համար։
- Կգործադրվեն Հայաստանում արտադրված ապրանքների առաջմղման գործում սփյուռքի հնարավորությունները, օրինակ՝ այդ գործում հայկական ծագում ունեցող հայտնիների օգնությունը։
- Մենք կարող ենք համարձակորեն մտածել նաեւ Հայաստանից ռազմա տեխնիկական բնույթի արտադրանքի արտահանման մասին։
- Նախաձեռնելու ենք քայլեր, որ թույլ կտան ընդարձակել որոշ ավանդական ապրանքների, օրինակ՝ գորգերի արտադրությունը եւ խրախուսել ապրանքների նոր տեսակների արտադրանքը։ Հեռանկարային է համարվում օրգանիկ գյուղատնտեսական ապրանքների արտադրության ընդարձակումը:
- Զարգացնելու ենք կապիտալի շուկան: Առանձնահատուկ կարեւորելու ենք կորպորատիվ կառավարման լավագույն փորձի ներդրումը, արժեթղթերի շուկայի գործիքների լայն կիրառությունը եւ միջազգային շուկաներին արդյունավետ ինտեգրումը: Իրականացնելու ենք փոքր բաժնետերերի իրավունքների պաշտպանության օրենսդրական եւ իրավակիրառական բարեփոխումներ:
- Հայաստանը կարող է դառնալ կոմունիկացիաների հատման տարածաշրջանային կենտրոն, տարանցիկ երկիր, որը կկապի Սեւ ծովի եւ Պարսից ծոցի երկրները, ինչպես նաեւ՝ վերականգնվող նոր Մետաքսի ճանապարհը։
- Զարգացման այս փուլում գլխավոր ձեռքբերումներից մեկը կլինի Հայաստանի վերածումը տարանցիկ երկրի: Հյուսիս-հարավ կոմունիկացիոն միջանցքի մաս դառնալու հնարավորություն կա՝ նկատի առնելով նաեւ այն հանգամանքը, որ այդ հայեցակարգն ինտենսիվորեն առաջ են մղում մեր բարեկամ երկրները եւ ռազմավարական գործընկերները։